اثر تیمار‌های مختلف پرایمینگ بذر و فواصل مختلف آبیاری بر ویژگی‌های بیوشیمیایی دو رقم گندم نان (Triticum aestivum L.)

پرایمینگ بذر روشی است که پیش از کشت، اجازه جذب آب به‌صورت کنترل شده به بذر تا اندازه­ای داده می­شود که فعالیت‌های نخستین جوانه­زنی آغاز می­شود، اما از خروج ریشه­چه جلوگیری می­شود. به منظور بررسی امکان افزایش تحمل به تنش آبی در گندم با استفاده از فناوری پرایمینگ بذر، این آزمایش به‌صورت فاکتوریل و در قالب طرح کاملا تصادفی و با سه تکراردر گلخانه دانشکده کشاورزی دانشگاه شیراز اجرا شد. تیمار­های آزمایشی شامل دو رقم گندم (آذر 2 و شیراز)، چهار سطح پرایمینگ (عدم پرایمینگ، اسموپرایمینگ، فسفوپرایمینگ و هیدروپرایمینگ) و چهار سطح تنش آبی (فاصله آبیاری 2 (بدون تنش)، 4، 6 و8 روز یک­بار) بودند. در هر دو رقم گندم، بیش‌ترین سطح تنش (فاصله آبیاری هشت روز) موجب افزایش اندازه کاتالاز در سطح احتمال پنج درصد گردید. با افزایش تنش آبی، مقدار آنزیم­های اسکوربیک‌پراکسیداز و پراکسیداز به‌طور معنی‌داری افزایش یافت. انواع تیمار­های پرایمینگ باعث اختلاف معنی­دار در سطح احتمال پنج درصد در فعالیت آنزیم کاتالاز نشد. در این پژوهش رقم آذر 2 نسبت به رقم شیراز به عنوان رقم مقاوم­تری به تنش آبی شناخته شد. فعالیت آنزیم­های پراکسیداز و اسکوربیک‌پراکسیداز تحت اثر تیمار­ اسموپرایمینگ به ترتیب 01/10و 21/4 درصد در مقایسه با بدون پرایمینگ افزایش نشان داد. بیش‌ترین تجمع پرولین (68/13 میکرومول بر گرم وزن تر) مربوط به تیمار اسموپرایمینگ در رقم آذر 2 تحت بیش‌ترین سطح تنش (فاصله آبیاری هشت روز) بود. با توجه به نتایج به‌دست آمده از این پژوهش به نظر می­رسد که تیمار اسموپرایمینگ با اثر بر سیستم دفاع آنتی‌اکسیدانی گیاه، در فرآیند افزایش مقاومت به خشکی در گیاهچه­های گندم نقش داشته باشد